رنگ روکش دندان را چگونه انتخاب کنیم؟
کاشت روکش دندان درمانی متداول در مطبهای دندانپزشکیست.
این پروتزهای دندانی از دندانهای پوسیده و ضعیف حفاظت میکنند.
انواع مختلف روکشها را از موادی چون فلزات، رزین و سرامیک میسازند. در دندانپزشکی امروزی روکشهای تمام سرامیکی بیشتر از دیگر انواع روکش مورد استفاده قرار میگیرند.
یکی از دلایل این امر، نزدیکی رنگ روکشهای سرامیکی به رنگ طبیعی دندان است.
به منظور تطبیق رنگ بسیار بالا با رنگ طبیعی دندانهای بیمار، تاجهای کلینیکالی تمام سرامیکی در طیف گستردهای از رنگها ارائه میشود.
یکی از معضلات بیماران انتخاب رنگ مناسب روکش است. در این مقاله شما را در انتخاب مناسبترین رنگ روکش دندان، سفیدترین رنگ روکش و عوامل تاثیرگذار بر رنگ روکش دندان راهنمایی میکنیم.
روکش دندان چیست؟
روکش دندان در واقع کلاهک و پروتز مصنوعی شبیه به تاج دندان از جنس، فلز، سرامیک، فلز-سرامیک (PMF) است که روی دندان ترمیم شده (ایملنت،دندان عصب کشی شده) قرار می گیرد.
البته لایه های نازک از جنس کامپوزیت (ونیر کامپوزیت) یا سرامیک (لمینت دندان) نیز که به منظور اصلاح طرح لبخند و پوشش عیوب ظاهری مانند شکستگی، لب پریدگی، ترک خوردگی و تغییر رنگ روی دندان طبیعی قرار می گیرد نوعی روکش به حساب می آیند.
انواع رنگ روکش دندان
رنگ روکش دندان در چهار دسته A، B، C و D طبقه بندی می شود.
- طبقه A: مایل به قهوه ای
- طبقه B: مایل به زرد
- طبقه C: مایل به خاکستری-زرد
- طبقه D: مایل به زرد-قرمز
هر یک از این طبقات رنگ نیز دارای 4 شدت روشنایی، از 1 تا 4 هستند.
شماره 1 روشن ترین و شماره 4 تیره ترین این روشنایی است.
رنگ روکش مناسب را دندانپزشک به وسیله ست انتخاب رنگ یا دستگاه های دیجیتال انتخاب می کند.
برخی از این رنگ ها نرمال نبوده و به علت سفیدی زیاد در دسته بلیچ (Bleach) یا اکسترا وایت (Extra White) قرار می گیرند.
سایه رنگ A3 رنگی نرمال و طبیعی بوده و برای بیشتر افراد با رنگ دندان طبیعی مناسب است. سایه B1 به طور قابل ملاحظه ای روشن تر بوده و روشن ترین سایه طبیعی محسوب می شود.
با این حال امروزه برخی افراد متقاضی سایه های روشن تر و معروف به سایه سفید هالیوودی هستند که توسط بسیاری از هنرپیشه ها و بازیگران مورد استفاده قرار گرفته است که به اصبلاح به لبخند هالیووذی هم گفته می شود، روکش دندان صدفی هم مدل پر طرفدار دیگری است که که افراد زیادی را به خود جذب کرده است.
انتخاب مناسب ترین رنگ روکش دندان
رنگ روکش از این جهت حائز اهمیت است که این روکش قرار است سالیان طولانی و در همه حال روی دندان شما بماند. بنابراین باید به کمک دندانپزشک بهترین رنگ روکش را توجه به شرایط خاص خود انتخاب نمایید.
مناسب ترین رنگ روکش دندان در افراد مختلف متفاوت است و به عوامل متعددی از جمله رنگ پوست، مو و چشم فرد بستگی دارد.
رنگ روکش باید به گونه ای باشد که لبخند شما را زیبا و طبیعی جلوه دهد نه آنکه با رنگ بیش از حد سفید و غیر نرمال از زیبایی دندان ها و لبخند شما بکاهد.
بهتر است رنگ روکش با دندان های طبیعی مجاور خود تطابق و هماهنگی داشته باشد.
اما چنانچه تعداد دندان های روکش شده زیاد باشد و هنگام صحبت کردن و خندیدن دندان های طبیعی معلوم نباشند تطابق رنگ لزومی ندارد.
نظر دندانپزشک با تجربه برای انتخاب بهترین و مناسب ترین رنگ روکش برای شما بسیار مهم است.
گاهی ممکن است دندانپزشک از شما بخواهد برای انتخاب درست رنگ، با صورت بدون آرایش مراجعه کنید.
طیف رنگی روکش دندان
یک سیستم کلی برای تعیین رنگ دندان و یا روکش دندان وجود دارد که اغلب دندانپزشکان از آن استفاده میکنند.
در این سیستم طیف رنگی دندان به ۴ دستهی اصلی تقسیم میشود.
هر یک از این دستههای اصلی دارای چندین زیرمجموعه نیز هستند که از نظر میزان روشنایی با هم تفاوت دارند.
تعداد این زیرمجموعهها ممکن است در برندهای مختلف روکش متفاوت باشد.
در واقع هر چقدر تعداد زیرمجموعههای طبقات اصلی بیشتر باشد، دست شما برای انتخاب رنگ دلخواهتان بازتر خواهد بود.
- طیف رنگی A: قهوهای مایل به قرمز
- طیف رنگی B: زرد مایل به قرمز
- طیف رنگی C: خاکستری
- طیف رنگی D: خاکستری مایل به قرمز
هر یک از زیرمجموعههای این طبقات رنگی با یک عدد مشخص میشوند؛ مثل A1، A2 و… میزان تیرگی این رنگها از شماره ۱ به بالا بیشتر میشود.
عوامل در رنگ روکش دندان
رنگ طبیعی دندان:
مهمترین فاکتوری که دندانپزشکان در انتخاب رنگ روکش در نظر میگیرند، دندانهای طبیعی بیمار است.
آنها ترجیح میدهند که روکش را همرنگ با دندانهای دیگر بیمار انتخاب کنند؛ زیرا اگر رنگ دندان روکششده با دیگر دندانها هماهنگ نباشد، جلوهی زشتی به لبخند انسان میبخشد.
عملکرد دندان:
عملکرد دندانهای انسان با یکدیگر تفاوت دارد. این موضوع باعث میشود که دندانها در ضخامت، مقدار ساییدگی و تغییر رنگ با یکدیگر متفاوت باشند؛ مثلا دندانهای نیش از دندانهای جلویی ضخیمتر بوده و معمولاً رنگشان زردتر است.
البته این تفاوت جزئی است اما دندانپزشک در هنگام انتخاب رنگ روکش این موضوع را نیز در نظر میگیرد.
عادات غذایی:
برخی از افراد بیشتر از دیگران از غذاها و نوشیدنیهای رنگی همچون چای، قهوه و شراب استفاده میکنند.
این مواد غذایی باعث تغییر رنگ دندانها میشوند. طبیعتاً بهتر است چنین افرادی از طیفهای رنگی خیلی روشن استفاده نکنند.
سن:
یکی دیگر از عواملی که در انتخاب رنگ تاج دندان توجه دندانپزشک را جلب میکند سن فرد است.
بصورت طبیعی هرچقدر سن انسان بیشتر شود امکان تغییر رنگ دندانهای طبیعی وی نیز بیشتر است؛ به همین دلیل دندانپزشکان ترجیح میدهند که از رنگهای خیلی روشن برای افراد مسن استفاده نکنند؛ زیرا یکی از اهداف ترمیمهای دندانپزشکی این است که لبخندی طبیعی و غیرقابل تشخیص برای انسان ایجاد کنند.
روند انتخاب رنگ روکش در مطب دندانپزشک
روکشهای دائمی به شکل آماده وجود ندارند؛ لابراتوارهای دندانسازی این پروتزهای دندانی را بصورت سفارشی برای هر شخصی ساخته و به مطب دندانپزشک ارسال میکنند.
برای این منظور لازم است که دندانپزشک اطلاعات مربوط به روکش سفارشی، مثل رنگ آن، را به همراه نمونه قالب گیری دندان به لابراتوار ارسال کند.
انتخاب رنگ روکش معمولاً توسط خود بیمار با مشورت دندانپزشک انجام میشود.
استفاده از راهنمای ویتا
یکی از روشهای سادهی انتخاب رنگ روکش، استفاده از پالتهای راهنمای ویتا است.
پالت کلاسیک ویتا دارای ۱۶ رنگ مختلف است. در ادامه رنگهای موجود در راهنمای کلاسیک ویتا را نام میبریم:
- A1, A2, A3, A3.5, A4
- B1, B2, B3, B4
- C1, C2, C3, C4
- D2, D3, D4
اگر نتوانستید رنگ موردنظرتان را در راهنمای کلاسیک پیدا کنید، جای نگرانی نیست.
راهنمای سه بعدی ویتا طیف رنگی گستردهتری را ارائه میدهد. این پالت ۲۶ رنگ مختلف روکش دندانی را در اختیار بیمار قرار میدهد که از لحاظ روشنایی و تناژ رنگی با هم متفاوت هستند.
در راهنمای سه بعدی ویتا میتوانید درجهی روشنایی روکش خود را از بین ۶ درجهی روشنایی مختلف انتخاب کنید.
شماره ۰ در این پالت روشنترین و شماره ۵ تیرهترین روکشها را تشکیل میدهند.
رنگهای موجود در راهنمای سه بعدی به ۳ گروه اصلی L، M و R تقسیم میشوند.
روکشهای گروه L متمایل به زرد، گروه M خنثی و گروه R مایل به قرمز هستند.
سفیدترین رنگ روکش دندان کدام است؟
اخیراً بسیاری از افراد تمایل دارند دندانهایشان را سفید، یا به اصطلاح مرواریدی، کرده و لبخندی هالیوودی داشته باشند.
با بالا رفتن تقاضا برای سفید کردن دندانها، دیگر رنگهای پالت کلاسیک نمیتوانند جوابگوی تقاضای افراد باشند؛ بنابراین امروزه نوع جدیدی از رنگهای گروه B به بازار عرضه شده که در سفیدی دندانها بسیار موثر هستند.
این طیف رنگی جدید شامل BL1, BL2, BL3, BL4 میباشند. BL1 به عنوان سفیدترین رنگ روکش دندانپزشکی شناخته میشود.
برای سفیدتر شدن دندان چکار کنیم؟
اگر قصد سفید کردن دندانهایتان را دارید، دندانپزشکان توصیه میکنند که پیش از کاشت روکش این کار را انجام دهید؛ زیرا در این صورت میتوان رنگ روکش را مطابق با رنگ جدید دندانها انتخاب کرد.
روکشها از موادی ساخته میشوند که به سادگی تغییر رنگ نمیدهند؛ بنابراین اگر پس از کاشت روکش بلیچینگ انجام دهید؛ دندانهای طبیعیتان از دندان روکششده سفیدتر میشوند و ظاهری غیرطبیعی به لبخندتان میبخشند.
آیا ممکن است رنگ روکش تغییر کند؟
با اینکه مواد سازندهی روکشها به سادگی رنگ نمیگیرند؛ اما ممکن است در مواردی لکه بگیرند و دچار تغییر رنگ شوند.
در ادامه این موارد را بررسی میکنیم.
- غذاها و نوشیدنیهای رنگی
مصرف مداوم برخی از مواد غذایی مثل قهوه، چای، توت قرمز و… میتواند به مرور رنگ روکشهای دندان را تغییر دهد. - مصرف سیگار
تحقیقات نشان داده است که مصرف سیگار و دخانیات دیگر نه تنها رنگ دندانهای طبیعی، بلکه رنگ روکشهای دندانی را نیز تغییر میدهد؛ همچنین مصصرف سیگار میتواند یکی از دلایل سیاه شدن لثه بعد از روکش دندان باشد. - پوسیدگی
ممکن است به هر دلیلی مجدد دچار پوسیدگی دندان زیر روکش و عفونت ریشه شوید. - عفونت باعث تغییر رنگ دندان زیرین میشود. تغییر رنگ دندان زیرین نیز سبب تیرهتر به نظر رسیدن روکش خواهد شد.
آیا میتوان رنگ روکش را سفیدتر کرد؟
همانطور که پیشتر گفته شد روکشهای تمام سرامیکی به روشهای مختلف سفید کردن دندان جواب نمیدهند و اگر به هر دلیلی از رنگ آنها راضی نیستید بهتر است برای تعویض روکش دندان اقدام کنید.
همچنین امکان روشنتر کردن روکش ساخته شده در لابراتوار نیز وجود ندارد.
چه عواملی در انتخاب رنگ روکش دندان تاثیرگذارند؟
- رنگ طبیعی دندان: مهمترین فاکتوری که دندانپزشکان در انتخاب رنگ روکش در نظر میگیرند، دندانهای طبیعی بیمار است. آنها ترجیح میدهند که روکش را همرنگ با دندانهای دیگر بیمار انتخاب کنند؛
- زیرا اگر رنگ دندان روکششده با دیگر دندانها هماهنگ نباشد، جلوهی زشتی به لبخند انسان میبخشد.
- عملکرد دندان: عملکرد دندانهای انسان با یکدیگر تفاوت دارد.
- این موضوع باعث میشود که دندانها در ضخامت، مقدار ساییدگی و تغییر رنگ با یکدیگر متفاوت باشند؛ مثلا دندانهای نیش از دندانهای جلویی ضخیمتر بوده و معمولاً رنگشان زردتر است.
- البته این تفاوت جزئی است اما دندانپزشک در هنگام انتخاب رنگ روکش این موضوع را نیز در نظر میگیرد.
- عادات غذایی: برخی از افراد بیشتر از دیگران از غذاها و نوشیدنیهای رنگی همچون چای، قهوه و شراب استفاده میکنند.
- این مواد غذایی باعث تغییر رنگ دندانها میشوند. طبیعتاً بهتر است چنین افرادی از طیفهای رنگی خیلی روشن استفاده نکنند.
- سن: یکی دیگر از عواملی که در انتخاب رنگ تاج دندان توجه دندانپزشک را جلب میکند سن فرد است.
- بصورت طبیعی هرچقدر سن انسان بیشتر شود امکان تغییر رنگ دندانهای طبیعی وی نیز بیشتر است؛ به همین دلیل دندانپزشکان ترجیح میدهند که از رنگهای خیلی روشن برای افراد مسن استفاده نکنند؛
- زیرا یکی از اهداف ترمیمهای دندانپزشکی این است که لبخندی طبیعی و غیرقابل تشخیص برای انسان ایجاد کنند.
معیارهای مهم در انتخاب رنگ روکش دندان
در ادامه مواردی را ذکر می کنیم که توجه به آنها به شما کمک می کند رنگ مناسبی را برای روکش دندان خود انتخاب نمایید.
- سایه سفید مناسب: همانطور که گفته شد طبقات مختلف رنگ روکش، سایه ها و درجه روشنایی متفاوتی دارند، بنابراین شما می توانید از بین طیف های متنوع رنگ سفید، رنگی را انتخاب کنید که مانند مجموعه ای از دندان های طبیعی سالم دیده شود.
همواره سفیدترین و روشن ترین رنگ، بهترین رنگ نیست. چراکه در اغلب افراد این نوع رنگ بسیار مصنوعی به نظر می آید و زیبایی چندانی ندارد.
ممکن است برخی افراد به دنبال رنگ های خیلی روشن و سفید معروف به لبخند هالیوودی باشند. این افراد باید توجه داشته باشند لبخندهای سفیدی که در فیلم ها دیده می شود در دنیای واقعی بسیار غیر طبیعی به نظر می آید و جذابیتی ندارد.
- رنگ چشم: یک روش ساده و کاربردی برای انتخاب رنگ مناسب روکش، توجه به سفیدی چشم (صلبیه) خود است. رنگ روکش دندان نباید از رنگ سفیدی چشم روشن تر و سفیدتر باشد.
گاهی اوقات انتخاب رنگ سفید و براق چهره افراد را جوان تر نشان می دهد. اما این موضوع در مورد همه صادق نیست و باید انتخاب رنگ مناسب خود را داشته باشید.
- رنگ پوست: توجه به رنگ پوست نیز می تواند در انتخاب بهتر رنگ روکش شما را یاری دهد. رنگ روکش باید با رنگ طبیعی پوست اندکی متضاد باشد. اگرچه تضاد زیاد هم صحیح نیست.
سایه دندان طبیعی برای افرادی که پوست تیره دارند مناسب است و این اشخاص نباید سایه های خیلی سفید را انتخاب کنند. کسانی که پوست روشن تر دارند می توانند رنگ های سفید تر را برگزینند.
هرچه تضاد بین رنگ پوست و رنگ دندان بیشتر باشد، دندان درخشان تر به نظر می رسد. این تضاد ممکن است باعث غیر طبیعی دیده شدن رنگ دندان شود.
در این مورد حتما با دندانپزشک خود مشورت کرده و نظر او را جدی بگیرید.
- رنگ دندان طبیعی: یکی دیگر از روش های ساده انتخاب بهترین رنگ روکش دندان، توجه به رنگ دندان طبیعی فرد است. روکش دندان برای اینکه طبیعی به نظر برسد باید رنگی مشابه به دندان طبیعی فرد داشته باشد.
اگر دندان های طبیعی شما متمایل به زرد است بهتر است رنگ روکش را سفید ملایم تر و اگر دندان هایی تیره دارید روکش با رنگ مات انتخاب کنید.
اگر می خواهید رنگ روشنی را برای روکش دندان انتخاب کنید، می توانید قبل از نصب روکش، دندان های طبیعی خود را به روش های مختلف مانند بلیچینگ و جرمگیری تا حد امکان سفید کنید.
به این ترتیب رنگ روکش با دندان طبیعی شما تناسب و هماهنگی بیشتری داشته و طبیعی تر و جذابتر به نظر می آید
آیا روکش دندان تغییر رنگ می دهد؟
اگر روکش دندان از مواد با کیفیت ساخته شده باشد رنگ آن به راحتی مینای دندان طبیعی تغییر نمی کند.
اما در صورت قرار گرفتن مداوم دندان ها در معرض رنگدانه ها به علت افراط در مصرف خوراکی ها و نوشیدنی های رنگی، استعمال سیگار و تنباکو و عدم رعایت بهداشت دهان و دندان روکش دندان ممکن است دچار لکه و تغییر رنگ شود.
اگر متوجه شدید تفاوت رنگ روکش ها و دندان های طبیعی به مرور زمان زیاد شده است، دلیل آن می تواند لکه دار و تیره شدن دندان طبیعی باشد.
با مراقبت صحیح، روکش ها به راحتی تغییر رنگ نمی دهند. عدم رعایت بهداشت، تحلیل لثه، بزاق اسیدی، عصب کشی دندان و ایمپلنت از جمله رایج ترین علل تیره شدن رنگ روکش هستند که تنها راه اصلاح آن تعویض روکش است.
در مورد بزاق اسیدی، باید جنس روکش را عوض کرد. اگر دلیل تغییر رنگ روکش جنس ایمپلنت باشد نیز می توان از اباتمنت سرامیکی بهره برد.
سخن پایانی
همانطور که دیدید، روکشهای دندانی امروزی در طیفهای رنگی گستردهای وجود دارند و به خوبی با دندانهای طبیعیتان تطبیق پیدا میکنند؛ بطوری که تشخیص آنها از دندانهای طبیعی بسیار دشوار است.
انتخاب رنگ روکش موضوعی حائز اهمیت است؛ مخصوصاً اگر قصد کاشت روکش برای دندانهای جلویی را دارید؛ چرا که این دندانها بیشترین تاثیر را بر زیبایی لبخند و چهرهی شما دارد.
توصیهی ما به آن دسته از افرادی که قصد کاشت یا تعویض روکش را دارند، مراجعه به دندانپزشکی مجرب و ماهر است؛ زیرا میزان مهارت و تخصص دندانپزشک و همچنین مواد و تجهیزاتی که به کار میبرد تاثیر بسیار زیادی در موفقیت ترمیم و طبیعی بنظر رسیدن دندانهایتان دارد.
سخن آخر
روکش دندان راهی برای مراقبت و محافظت از دندان های آسیب دیده و ترمیم طرح لبخند است که به روش های مختلف انجام می شود. یکی از مواد مهم در روکش دندان انتخاب رنگ آن است. رنگ روکش باید بگونه ای انتخاب شود که ظاهری طبیعی و جذاب را در هنگام خندیدن و صحبت کردن به دندان های شما بدهد.
توجه به موارد ذکر شده و مشورت با دندانپزشک متخصص و با تجربه می تواندبه شما کمک کند که بهترین رنگ را برای روکش دندان خود انتخاب کنید
پروسه انتخاب رنگ در حضور بیمار
- بیماری اگر آرایش تند دارد از او بخواهید که آرایشش را پاک کند تا در روند انتخاب رنگ روکش دندان تداخلی ایجاد نشود.
- باید از زاویه رو به رو به بیمار نگاه کنید. پس بیمار باید طوری بنشیند تا کاملا صورتش مقابل صورت ما باشد.
- نور محیط باید مناسب و تعدیل شده باشد و در عین حال یونیت دندانپزشکی نباید روشن باشد.
- Shade tab رو در کنار صورت بیمار قرار میدهید. بر اساس انتخاب hue ,chroma و value انتخاب میکنید.
- انتخاب رنگ باید در ۵ ثانیه انجام شود. اگر بین رنگهای مختلف شک دارید، به یک جسم خاکستری نگاه کنید تا چشم شما خسته نشود.
- شما میتوانید برای قسمتهای مختلف دندان رنگهای مختلفی استفاده کنید و به صورت ترکیبی از رنگها استفاده کنید. مثلا میتوانید بگویید ناحیۀ سرویکال A۳، نیمۀ انسیزال A۱ و بقیه دندان B۱ باشد.
فراموش نکنید در انتها حتما تایید بیمار رو بگیرید.