جرمگیری دندان چیست؟
بهداشت دهان و دندان در کنار ایجاد زیبایی، عاملی برای حفاظت از دندان ها و مراقبت از آنان در دراز مدت می باشد.
به همین خاطر نه تنها باید به خود دندان توجه کرد که باید به لثه ها، لب، شرایط ظاهری زبان، بوی دهان و … نیز اهمیت بدهیم.
اما یکی از مواردی که در زمینه بهداشت دهان و دندان به آن توجه می شود و جنبه زیبایی هم دارد، جرم گیری لثه است.
بهداشت عمومی دندان، حوزه ای از دندانپزشکی است که به ارزیابی نیازهای بهداشتی دندان و چگونگی رفع این نیازها توسط مراقبت های بهداشتی دندانی مربوط می شود.
آمارهای به‌دست‌آمده از سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد برخلاف تأکیدی که نسبت به رعایت بهداشت دهان و دندان میشود، درصد زیادی از افراد دنیا با مشکلات مربوط به دندان و بیماری‌های لثه دست و پنجه نرم می‌کنند و این موضوع در گروه‌های فقیر و محروم جامعه نیز بسیار شدیدتر است.
در ادامه به حقایقی جالب در مورد سلامت دهان و دندان اشاره شده است.
- بین 60 تا 90 درصد از کودکان مدرسه‌ای حداقل یک دندان پوسیده دارند.
- تقریباً 100 درصد بزرگسالان حداقل یک دندان پوسیده دارند.
- بین 15 تا 20 درصد بزرگسالان بین 35 تا 44 سال از بیماری‌های شدید لثه رنج می‌برند.
- حدود 30 درصد از افراد بین 65 تا 74 سال هیچ دندان طبیعی ندارند.
- در بیشتر کشورها از هر 100 هزار نفر 1 تا 10 نفر به سرطان دهان مبتلا هستند.
بهداشت دهان و دندان شامل تشخیص سلامتی دهان و بهبود آن درمیان جوامع و نه فقط در اشخاص است.
یکی از موضوعات بحث‌برانگیز در خصوص بهداشت دهان و دندان، فلوئورید کردن آب آشامیدنی است. همچنین، دهان شویه‌های تبلیغاتی نیز یکی از موضعات مهم این رشته به‌شمار می‌رود زیرا بعضی از مطالعاتی که در این رابطه صورت گرفته، سرطان دهان را به استفاده از آنها ربط می‌دهد.
نتایج یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که رعایت بهداشت دهان نه تنها برای سلامت دندانها ضرورت دارد، بلکه برای سلامت قلب و مغز و پیشگیری
از سرطان نیز حیاتی است. محققان با مطالعه روی بیمارانی که به دلیل سکته حاد مغزی در بیمارستان بستری شده بودند، اطلاعات خود را در زمینه ارتباط برخی انواع سکته مغزی با نوعی باکتری دهانی به نام cnm-positive Streptococcus mutans افزایش دادند.
خیلی از ما عبارت جرم گیری را به تنهایی شنیده ایم و یا در مورد جرم گیری دندان مواردی را می دانیم، اما ممکن است پزشکی برای شما جرم گیری لثه را تجویز کند.
اینکه جرم گیری لثه چیست؟ چه مزایا و معایبی دارد، آیا جرم گیری لثه درد داد؟ و عوارض جرم گیری لثه چیست، از مواردی می باشند که در این مطلب به آنها خواهیم پرداخت تا در این زمینه شناخت بیشتری داشته باشید.
جرمگیری لثه چیست؟
برای اینکه باکتری ها و همچنین پلاک های ایجاد شده در حد فاصل و یا میان دندان ها و لثه از بین برده شود، از روش درمانی به نام جرم گیری لثه استفاده می شود.
چرا که در برخی موارد فاصله و فضای بین دندان و لثه بسیار زیاد و عمیق می شود و این امر موجب می شود که جرم زیادی وارد آن شود و بخاطر ماندگاری در این فضا، بافت های لثه و دندان را دچار آسیب نماید.
در چنین مواردی با انجام جرم گیری لثه ابتدا رسوبات را بر طرف می کنند و در نهایت به از بین بردن فضای ایجاد شده می پردازند.
علت بیماری‌های دهان و دندان
مشکلات مربوط به دهان و دندان معمولاً تجمع باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها در دهان می‌شوند.
هر چند که مقدار کم این باکتری‌ها و ویروس‌ها بی‌ضرر است، اما عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و تشدید مشکلات دندان می‌تواند باکتری‌های تولید کننده اسید را در دهان افزایش دهد و مشکلات جدی‌تری را ایجاد کند.
اسیدی شدن فضای دهان می‌تواند به مینای دندان آسیب وارد کند و حفره‌های دندانی را افزایش دهد.
به نظر می‌رسد که شیوه‌های زیادی برای جلوگیری از پوسیدگی دندان وجود دارد که هنوز شناخته نشده است.
حتی با وجود فلوئورید کردن و رعایت بهداشت دهان، باز هم پوسیدگی دندان جزو بیماری‌های مرتبط با غذا محسوب میشود که همهٔ خانواده‌ها گرفتار آن می‌شوند و از نظر اقتصادی تحت تأثیر هزینه‌ای برابر بیماری‌هایی چون حملهٔ قلبی، دیابت و چاقی قرار می‌گیرند.
با این حال روش‌های آسانی برای جلوگیری از پوسیدگی دندانها وجود دارد، مانند طرح‌های ملی که در آمریکا صورت می‌گیرد.
طبق نتیجه‌ای که از این طرح‌ها گرفته شد، حداقل دو بار در روز جویدن فورم خاصی از خمیردندان باعث کاهش اسید باقی‌مانده از تجزیهٔ مواد غذایی روی دندانها میشود، اسید آنها را خنثی کرده و در نتیجه منجر به پاک شدن دندانها پس از خوردن غذا میشود.
همهٔ پوسیدگی‌ها بخاطر حبس غذا بین دندانها و تبدیل شدن به اسید صورت می‌گیرد.
با اینکه ۹۵٪ غذاها پس از هر وعده غذایی بین دندان حبس میشود ولی ۸۰ ٪ پوسیدگی‌ها در شیارها و فرورفتگی های سطح جونده ، دندان است . جایی که مسواک و خمیر دندان فلوئورید به آن دسترسی ندارد.
پوشش‌های دندان ، که سطح شیارهای جونده دندان را می پوشاند.مانند سدی عمل می‌کند که مانع حبس غذا و تبدیل شدن آن به اسید و خوردگی دندانها میشود.
این پوشش‌ها درصد تأثیری مانند فلوئورید کردن دندانها دارد و از ۸۰ ٪ پوسیدگی‌ها جلوگیری می‌کنند.
جویدن فیبر بعد از هر وعده، مانند کرفس، باعث میشود که کربوهیدرات غذاهایی که بین شیارها گیر کرده را رقیق سازد، اسید حاصل از آنها را خنثی کند و دندانها را حتی بهتر از جویدن خمیر دندان‌های مخصوص یا آدامس تمیز کند.
مزایای جرمگیری لثه
حالا که با تعریف اولیه جرمگیری لثه آشنا شدیم، باید ببینیم مزایای این روش در همین سطح برطرف کردن جرم است و یا موارد بسیار بیشتری را شامل می شود؟
از مهمترین این مزایا می توان موارد زیر را نام برد:
درمان لثه
در واقع می توان گفت که با جرم گیری به نحوی شما لثه را از شرایط بحرانی که در آن قرار گرفته است نجات می دهید.
چرا که در زمان بروز مواردی مانند عفونت لثه و سایر بیمارهای پریودنتال، پزشک فورا برای فرد جرمگیری لثه را تجویز می کند
این فرآیند کمک می کند که جرم و رسوب زیر لثه که عامل عفونت هستند، از بین بروند.
جلوگیری از خراب شدن دندان ها
مورد بعدی که حاصل نتیجه جرم گیری لثه است، جلوگیری از خراب شدن دندان ها می باشد.
چرا که با حذف عامل عفونت زا در محل لثه، مانع آن خواهید شد که عفونت وارد ریشه و اطراف دندان شود.
انتقال عفونت به ریشه دندان، استخوان فک و سطح دندان، می تواند مشکلات بسیار ناگواری را برای فرد بوجود بیاورد که نیاز به عصب کشی و حتی کشیدن دندان احساس شود.
ایجاد زیبایی
لثه های صاف، یک دست و با رنگ شفاف به زیباتر دیده شدن دندان ها کمک می کند.
اینکه این لثه ها دچار عفونت باشند و از شفاف به تیره تغییر رنگ بدهند، نه تنها زیبایی دهان فرد را دستخوش تغییرات می کنند، که اعتماد به نفس فرد نیز پایین می آید.
برطرف کردن بوی بد دهان
برای ایجاد بوی بد دهان عوامل مختلفی وجود دارد مانند وضعیت تغذیه و عملکرد دستگاه گوارش، وضعیت سلامتی بدن، عفونت های مختلف در مسیر گلو تا معده و … که عفونت های ایجاد شده در دهان نیز از جمله این موارد می باشد.
یکی از این عفونت ها، عفونت لثه است که هرچند به مقدار کم اما عاملی است تاثیرگذار و با انجام جرم گیری لثه این عفونت و بوی آن برطرف خواهد شد.
هزینه جرمگیری لثه چقدر است؟
جرمگیری لثه از جمله روش های درمانی خدماتی می باشد که برای افراد مختلف با توجه به شرایط ایجاد شده، متفاوت است. در واقع میزان هزینه انجام این کار با توجه به شرایطی مانند نوع بیماری و عفونت، میزان رشد آن، وضعیت بیماری پریودنتال که اتفاق افتاده است، شرایط مطب و کلینیک، توانایی متخصص و مواردی مانند منطقه و شهر کلینیک، تعیین می گردد.
در کنار موارد گفته شده، اینکه فرد برای رسیدن به نتیجه نهایی درمان، چند جلسه مراجعه باید داشته باشد و آیا استفاده از روش های درمانی جانبی نیز در کنار جرم گیری لثه الزامی و ضروری است یا خیر از دیگر عوامل تاثیرگذار بر روی هزینه جرم گیری لثه می باشد.
جرمگیری لثه چگونه انجام میشود؟
طبق تعریفی که بیان شد، در مواردی که فاصله و فضای بین لثه و دندان عمیق شود و امکان قرارگیری جرم در آن به همراه دیگر رسوبات فراهم باشد، فرآیند جرم گیری لثه تجویز می شود که به صورت مراحل زیر این کار توسط متخصص انجام می گردد :
- ایجاد بی حسی موضعی
جرمگیری لثه نیاز به بیهوشی ندارد و به صورت سرپایی و با تزریق ماده بی حسی انجام می شود. از آنجایی که ممکن است به دلیل عفونت و همچنین برای ایجاد سطح صاف و برداشتن جرم ها، فرآیند همراه با درد و ناراحتی لحظه ای باشد، از بی حسی موضعی استفاده می شود. بنابراین اگر بعد از چند ساعت، همچنان لب و لثه شما دچار بی حسی بود نگران نباشد. - تراش دادن و تخلیه جرم و رسوب
بعد از اینکه بی حسی مورد نظر ایجاد شد، با کمک تجهیزات و ابزار مخصوص، متخصص اقدام به تراشیدن جرم ها و رسوبات باقی مانده در حد فاصل لثه و دندان می نماید. این کار بسیار حساس است و نیاز به آن می باشد که با ابزار مخصوص اسکیلر و آلتراسونیک انجام شود. بعد از تراشیدن و جدا سازی رسوب از محل چسبندگی، تمام آن محیط به طور کامل توسط متخصص پریو پاکسازی می شود. تمام این اقدامات هم بافت لثه را به طور کامل تمیز می کند و هم اینکه باعث بهداشت ریشه دندان می گردد. - استفاده از فیبر آنتی بیوتیک در محل جرم گیری
زمانی که جرمگیری به طور کامل انجام شود و متخصص تشخیص داد که فرآیند تمیزکاری پاکت های بوجود آمده به صورت صحیح انجام شده است و هیچ گونه جرم، پلاک و عفونتی در ریشه دندان باقی نمانده است، محل های مورد نظر را با فیبر آنتی بیوتیک پر می کند. این فیبرها عاملی برای جلوگیری از عفونت، کاهش درد و تسریع کننده زمان بهبودی می باشند. البته توجه داشته باشید که بعد از یک هفته باید برای برداشتن این فیبر به دندانپزشکی مراجعه شود. - معاینه نهایی در جهت تایید فرآیند درمان
در نهایت متخصص برای فرد یک جلسه معاینه نهایی در نظر می گیرد، تا با بررسی کامل وضعیت لثه ها از انجام جرمگیری به طور کامل مطمئن شود. اما در موارد محدودی که در این معاینه مشاهده جرم و پاکت اتفاق بیافتد برای درمان نهایی، روش های دیگری تجویز خواهد شد.
با طی کردن این مراحل فرآیند جرمگیری لثه مراجعه کننده پایان می یابد.
آیا خطر دارد؟
این عمل به خودی خود خطرناک نیست و مشکلی را برای فرد به وجود نمی آورد، پس دلیلی برای نگرانی نخواهد بود. در کنار این با توجه به هدف قرار گرفتن باکتری ها و عفونت ها، معمولا دندانپزشک برای قبل و بعد از عمل، آنتی بیوتیک تجویز می کند تا در مواردی اگر عفونت از طریق بزاق یا … وارد بدن و خون شد، مشکلی برای فرد بوجود نیاید.
ایجاد آسیب در لثه بر اثر جرمگیری
به هیچ وجه این عمل آسیبی وارد لثه نمی کند و فقط در جهت درمان و بهبود وضعیت لثه انجام می شود. همچنین عفونت های ایجاد شده را برطرف می کند و مانع ایجاد پلاکت، جرم و رسوب بر روی بافت لثه می گردد. البته در انتخاب پزشک و متخصص باید دقت زیادی شود.
توصیه های مهم در رابطه با بهداشت دهان و دندان
در این بخش توصیه های مهمی در رابطه با بهداشت دهان و دندان مطرح خواهیم کرد که شما را در داشتن دندان های سالم کمک می کند.
- روزانه حداقل باید سه بار دندان ها را بعد از صرف وعده ی غذایی مسواک بزنید بهترین زمان برای مسواک زدن حداکثر ۲۰ دقیقه بعد از صرف وعده ی غذایی است. اگر بستنی و یا خوراکی های حاوی شیرینی مصرف کرده اید حتما بلافاصله مسواک بزنید و یا حداقل با آب یا دهانشویه شستشو دهید. زیرا قند موجود در چنین خوراکی هایی به شدت به دندان آسیب می زند.
- برای بهداشت دهان و دندان حتما قبل از خواب مسواک بزنید این امر بسیار مهمی است زیرا در طول شب که دهان بسته است میکروب ها فرصت بیشتری خواهند داشت که دندان را از بین ببرند. توجه کنید از خمیردندان های گوناگونی استفاده کنید زیرا در این حالت میکروب ها مقاومت خود را در برابر خمیردندان جدید از دست می دهند.
- برای بهداشت دهان و دندان حتی اگر به خمیر دندان دسترسی نداشته باشید از آب و نمک نیز می توانید استفاده کنید. در بسیاری از موارد استفاده از آب و نمک به عنوان خمیر دندان سبب سفید شدن دندان می شود و همچنین میکروب ها را به طور کلی از بین می برد.
نکته مهم دیگر مراجعه سالانه به یک متخصص دندانپزشک است. حتی اگر مشکلی با دندان های خود ندارید مراجعه سالانه به دندانپزشک را فراموش نکنید.
سلامت دهان و دندان در دوران ارتودنسی
زمانی که در دوره ارتودنسی هستید در آینه نگاهی به وضعیت دهان خود کنید، با کمی دقت متوجه می شوید که براکت ها یا سیم های ارتودنسی تعداد زیادی منفذ و فرورفتگی دارند که ممکن است غذا ها و هم چنین باکتری های مضر در آنها محبوس شوند که این مسئله باعث به وجود آمدن پوسیدگی دندان ها، بیماری های لثه با ریسک بالاتری نسبت به قبل میشود.
بنابراین باید توجه ویژه ای به رعایت بهداشت دهان و دندان حین ارتودنسی و هم چنین رژیم غذاییتان داشته باشید زیرا در این دوران دندان ها و لثه حساس تر هستند. همواره سعی کنید نکات مهم را از متخصص ارتودنسی خود بپرسید.
اگر از مینای دندانها و براکت ها در دوران ارتودنسی به خوبی مراقبت نکنید ممکن است باعث ایجاد خرابی ها و مشکلات طولانی مدت برای دندان ها شود که حتی بعد از اتمام دوره ارتودنسی نیز با آنها درگیر باشید.
ناحیه مینای دندان در صورت مراقبت نادرست مواد معدنی ضروری را از دست می دهد و در این شرایط اولین مرحله ی خرابی دندان آغاز میشود و لکه های سفید ناخوشایندی به جا میگذارد و در مراحل پیشرفته تر این خرابی ممکن است باعث تورم و خون ریزی لثه شود.
با این حال اگر پوسیدگی دندان ها و همچنین خون ریزی لثه خفیف باشد می توانید با گرفتن راهکار های لازم از متخصص ارتودنسی خود و مراقبت های ویژه تر و همچنین رعایت یک رژیم غذایی خاص آن ها را برطرف کنید. اما اگر این مشکلات حل نشده باقی بماند در طولانی مدت مشکلات بزرگ تر و جدی تری را به وجود می آورد.
عوارض جرمگیری لثه
این عمل یک روش درمانی می باشد و بخاطر مزایایی که ایجاد می کند، مورد استقبال است. پس به خودی خود نباید هیچ گونه عوارضی ایجاد کند. از جمله عوارضی که عدم توجه به این موارد ممکن است بوجود بیاورند می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- فراگیر شدن عفونت و ایجاد خطر برای مراجعه کننده
- ایجاد آسیب در ریشه دندان به همراه لق شدن دندان ها
- افزایش عفونت و مشکلات موجود در لثه
- افزایش هزینه های بی مورد برای درمان و همچنین هزینه چند باره
- مراقبت‌های ضروری پس از جرم گیری لثه
با توجه به یک دسته از نکات و همچنین انجام مراقبت های توصیه شده توسط پزشک می توانید هم روند بهبودی را تسریع کنید، هم از مانع عوارض جانبی شوید و در نهایت از ایجاد مجدد جرم لثه جلوگیری نمایید. مهمترین این مراقبت ها شامل نکات زیر می باشد :
- مصرف به موقع و کامل داروهای تجویز شده
دندانپزشک با توجه به شرایط عمل و وضعیت جسمی مراجعه کننده داروهایی را تجویز می کند. فرد باید این داروها را بدون زیاد و کم و به طور مرتب مصرف نماید. از مصرف داروهای دیگر بدون مشورت پزشک نیز باید خودداری کنید. - حفظ بهداشت دهان و دندان همراه با مراقب ویژه
با رعایت نکات مربوط به بهداشت دهان و دندان و همچنین مراقبت در زمینه آسیب های احتمالی، نه تنها دندان های سالم تری خواهید داشت که احتمال ایجاد پلاکت لثه بسیار پایین می آید. از جمله این مراقبت ها، استفاده از مسواک و خمیر دندان مناسب، استفاده از نخ دندان، برنامه غذایی سالم و عدم مصرف دخانیات می باشد. - انجام معاینات بعدی سر موقع
بعد از تمام شدن فرآیند جرم گیری، پزشک برای مراجعه کننده وقت معاینه بعدی را مشخص می کند. در این معاینه همانطور که گفتیم وضعیت نهایی درمان بررسی می شود تا در صورت ماندگاری پلاکت یا جرم و یا ایجاد مشکلات دیگر، سریعا اقدام به درمان آنها نماید. پس حتما به موقع جهت معاینه مراجعه شود تا مانعی برای ایجاد مشکلات ثانویه شود.
