بلیچینگ چیست؟
بلیچینگ، لمینت و کامپوزیت همگی روش‌هایی برای بهبود ظاهر دندانها هستند، اما تفاوت‌هایی بین آنها وجود دارد.
بلیچینگ یک روش غیر تهاجمی است که از مواد سفید کننده برای روشن کردن رنگ دندانها استفاده می‌کند.
این روش میتواند در مطب دندانپزشکی یا در خانه انجام شود.
لمینت‌ها لایه‌های نازکی از مواد دندانی هستند که روی سطح دندانها چسبانده می‌شوند.
لمینت‌ها می‌توانند برای پوشاندن لکه‌ها، ترک‌ها و سایر مشکلات دندانی استفاده شوند.
کامپوزیت‌ها مواد دندانی هستند که می‌توانند برای پر کردن حفره‌ها، ترمیم ترک‌ها و تغییر شکل دندانها استفاده شوند. کامپوزیت‌ها مانند ونیر کامپوزیت می‌توانند به رنگ دندانها مطابقت داده شوند و به صورت مستقیم در مطب دندانپزشکی اعمال می‌شوند.
همچنین علاوه بر روش های ذکر شده می توانید از روش های سفید کردن دندان در خانه نیز استفاده کنید.
سفید کردن دندانها یکی از محبوبترین درمانهای زیبایی در دندانپزشکی است. برای داشتن دندانهای سفیدتر و براقتر، چند روش وجود دارد که یکی از آنها بلیچینگ (Bleaching) است.
بلیچینگ را هم میتوان در خانه انجام داد هم در مطب دندانپزشک بلیچینگ به درمان سفید کننده دندانها گفته می شود که در آن از ژل یا محلول بر پایه پروکسید استفاده می شود.
هم بلیچینگ خانگی و هم بلیچینگ حرفه ای در مطب دندانپزشکی از محلولهای بر پایه پروکسید استفاده می کنند اما غلظت آنها متفاوت است.
برای سفید کردن دندانها با بلیچینگ، مواد بر پایه پروکسید در تماس با دندانها قرار می گیرد تا لکه های دندان را از بین ببرد.
نحوه سفیدشدن دندان توسط مواد شیمیایی بلیچینگ
بلیچینگ با استفاده از مواد شیمیایی که بخش اصلی آن از پراکسید هیدروژن تشکیل شده‌است باعث اکسیدشدن رنگدانه‌های رسوب‌کرده در مینای دندان می‌شود و به مرور از مینا عبور کرده و به عاج هم نفوذ می‌کند و رنگ عاج را هم روشن‌‌تر می‌کند.
به این ترتیب باعث سفیدشدن دندان و اصلاح لبخند می‌شود. این روش نسبت به کامپوزیت و لمینت دندان کمتر به مینای دندان آسیب می‌رساند و مقرون‌به‌صرفه‌تر است.
بلیچینگ دندان برای افرادی مناسب است که دندان‌هایشان سالم است اما مقداری زرد شده‌است.
این روش برای دندانهای قهوه‌ای کمتر نتیجه‌بخش است و روی لکه‌های بنفش و خاکستری هیچ تأثیری ندارد.
در بلیچینگ دندان از چه موادی استفاده می‌شود؟
ماده اصلی و سفیدکننده دندان در آفیس بلیچینگ (توسط دندانپزشک)، پراکسیدهیدروژن و در هوم بلیچینگ (در خانه)، پراکسیدکربامید است.
در هر صورت این دو ماده نباید به‌هیچ‌وجه در تماس با لثه یا دندانهای پوسیده قرار بگیرد، زیرا موجب حساسیت و آسیب به لثه و دندان می‌شود.
بدون مشورت با دندانپزشک به‌هیچ‌وجه از این مواد استفاده نکنید زیرا ممکن است باعث سایش و از‌بین‌رفتن مینای دندان و تحلیل و زخم‌شدن لثه شوید.
مهمترین علل تغییر رنگ دندانها
1-سیگار کشیدن
2 -استفاده از نوشیدنیهای رنگی مثل چای، قهوه و …
3 -افزایش سن
4 -عدم رعایت بهداشت مناسب دهان و دندان
پرهیز از هر یک از موارد بالا و استفاده بجا و مناسب از نوشیدنیهای رنگی مثل چای، قهوه میتواند در سفید ماندن دندان ها موثر باشد.
آماده سازی دهان برای بلیچینگ (سفید کردن دندانها)
قبل از اقدام به بلیچینگ باید دندانهای پوسیده را ترمیم کنیم.
باید بدانیم که بلیچینگ بر روی پر کردگیها، روکش های دندان ، لمینت های دندان و نواحی زرد ریشه ناشی از تحلیل لثه تاثیری ندارد.
قبل از اقدام به بلیچینگ، انجام جرمگیری (در صورت وجود جرم ) و بروساژ به نتیجه گیری بهتر می انجامد.
بلیچینگ در کلینیک دندانپزشکی یا Office Bleaching
این نوع بلیچینگ در مطب توسط دندانپزشک انجام می‌شود و نسبت به روش بلیچینگ خانگی سریعتر و مؤثرتر است یعنی دندانها زودتر سفید می‌شوند، اما از نظر ماندگاری نسبت به روش خانگی ضعیف‌تر است. آفیس بلیچینگ ایمن‌ترین روش بلیچینگ است، زیرا توسط دندانپزشک در کوتاه‌ترین زمان انجام می‌شود. در آفیس بلیچینگ برای سفیدکردن دندان از هیدروژن پراکسید با غلظت مشخصی استفاده می‌شود و احتمالا نیاز باشد دو الی سه جلسه این کار تکرار شود تا بیشترین تأثیر را داشته باشد.
مراحل آفیس بلیچینگ
- قبل از انجام بلیچینگ احتمالا باید دندان شما جرمگیری شود اما اگر دندانهایتان جرم ندارد این مرحله حذف خواهد شد.
- برای شروع بلیچینگ، دندانپزشک برای دسترسی به تمام سطوح دندانها از یک وسیله دندانپزشکی برای بازکردن دهان استفاده می‌کند.
- مرحله بعد تأمین امنیت و حفاظت لثه است. برای این کار دندانپزشک روی لثه را با ژل محافظ لثه می‌پوشاند و با استفاده از نور آبی آن را در طول انجام بلیچینگ روی لثه ثابت نگه می‌دارد تا مواد سفیدکننده دندان به لثه آسیب نرساند و باعث حساسیت آن نشود.
- سپس دندان را به یک محلول اسیدی آغشته می‌کند و یک ماده‌ی اکسیدکننده (پراکسیدهیدروژن) را با غلظت بسیار بالایی به مدت ۱۵ الی ۳۰ دقیقه روی دندان اعمال می‌کند.
- در طول مدتی که سفیدکننده روی دندانها قرار دارد، دندانپزشک دندان را در معرض نور یا لیزر قرار می‌دهد. این نور یا لیزر باعث فعال‌شدن مواد شیمیایی و تأثیرات بیشتر مواد سفیدکننده می‌شود. بخاطر همین به این روش برخی افراد سفید کردن دندان با لیزر یا بلیچینگ دندان با لیزر هم می‌گویند.
- ممکن است نیاز باشد مرحله قبل چند بار تکرار شود تا به بهترین نتیجه برسید. یعنی هر بار بین ۱۵ الی ۳۰ باید دندانها درحالی که به پراکسید هیدروژن آغشته هستند زیر لیزر قرار بگیرند. دندانپزشک هم هر بار میزان سفیدی را چک می‌کند تا از تأثیر آن مطمئن شود.
- احتمالا برای اثربخشی بیشتر و تداوم بلیچینگ، پزشک توصیه کند که چند جلسه بلیچینگ خانگی هم انجام دهید.
مراحل هوم بلیچینگ
بعد از اینکه قالب را از دندانپزشک خود دریافت کردید میتوانید مراحل زیر را انجام دهید:
- اگر دندانهایتان جرم دارد قبل از بلیچینگ باید آن را در مطب جرمگیری کنید چون جرم و پلاک دندانی مانع از ورود مواد سفیدکننده به ساختار مینای دندان می‌شود.
- قبل از شروع بلیچینگ باید مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید تا سطح دندان کاملا تمیز باشد و ماده سفیدکننده بتواند وارد ساختار دندان شود.
- ماده سفیدکننده دندان یعنب پراکسیدکربامید را درون تِرِی (قالب دندان) بریزید. در هر فضای دندان باید یک قطره از ماده سفیدکننده را بریزید.
- تری را روی دندانهای خود قرار دهید.
- مواظب باشید که مواد درون محفظه به بیرون نشت نکند و با لثه تماس نداشته باشد. این ماده به شدت برای لثه مضر است و باعث حساسیت آن می‌شود. اگر از محفظه بیرون آمد با دستمال آن را سریع پاک کنید.
- شما باید قالب را حداقل به مدت ۲ ساعت روی دندان قرار دهید و بعد از برداشتن آن، با مسواک محلول را از روی دندان بشویید.
- دقت کنید که هر دو ساعتی که برای انجام بلیچینگ صرف می‌کنید فقط مخصوص یک فک است.
- طول دوره درمان در هوم لیچینگ حدود دو هفته است و شما باید هر شب ۲ الی ۶ ساعت قالب را روی دندان قرار دهید.
- اگر فرد دندانهای حساسی نداشته باشد و مشکلی ایجاد نشود میتوان دو بار در طول شبانه روز از هوم بلیچینگ استفاده کرد تا در زمان کوتاهتری نتایج حاصل شود.
- در صورت احساس حساسیت دندان، بهتر است دو روز روند بلیچینگ را متوقف کنید تا دندانها استراحت کنند.
- بعد از استفاده از قالب، آن را با مسواک و آب شسته و در یک پلاستیک فریزر قرار داده و همراه با ژل در یخچال قرار دهید.
بلیچینگ در خانه و مطب چه تفاوتی با هم دارند؟
در روش سفید کردن یا بلیچینگ دندانها در خانه، از مواد حاوی ۳ تا ۲۰ % پروکسید (پروکسید کارباماید یا پروکسید هیدروژن) استفاده می شود و غلظت بالاتر از آن مجاز نیست چون فرآیند سفید کردن دندانها تحت نظر متخصص نیست.
اما در روش بلیچینگ در مطب، از موادی با غلظت بالاتر (۱۵ تا ۴۳ درصد) استفاده می شود.
بنابراین درمان خیلی سریعتر صورت می گیرد (تنها ظرف یک یا دو جلسه همه دندانها سفید می شوند).
کدام روش بلیچینگ بهتر است؟
متخصصین این حوزه بر این باورند که بهترین نتایج زمانی اتفاق می‌افتد که هر دو این روش‌ها در کنار هم اتفاق بیوفتد چرا که آفیس بلیچینگ در زمان کوتاهتری نتیجه بخش است اما هوم بلیچینگ نتایج ماندگارتری را ارائه می‌دهد.
یعنی شما باید ابتدا در مطب دندانپزشکی آفیس بلیچینگ را انجام دهید سپس تحت نظر دندانپزشکتان مراحل و دوره درمان را با هوم بلیچینگ به پایان برسانید.
البته شما باید هرچند وقت یک‌بار این کار را تکرار کنید تا نتایج به صورت دائمی باقی بمانند
چه کارهایی را قبل از بلیچینگ دندان باید انجام دهیم؟
قبل از انجام بلیچینگ باید سلامت دندان و لثه را از هر نظر بررسی کنید و در صورت مشاهده هرگونه مشکل آنها را رفع کنید.
به طور مثال اگر دچار بیماری پریودنتال هستید و لثه‌های شما تحلیل رفته‌است یا دچار التهاب و آفت لثه شده‌اید این موارد باید درمان شوند.
از طرفی سلامت دندانها از نظر پوسیدگی بسیار مهم است.
اگر دندان شما نیاز به ترمیم یا پرکردن دارد ابتدا باید این موارد را رفع کنید بعد اقدام به انجام بلیچینگ دندان کنید.
شایان ذکر است که برای انجام بلیچینگ ممکن است نیاز باشد دندان را جرمگیری کنید تا سطح آن عاری از پلاک دندانی باشد و ماده سفیدکننده بتواند به همه جای دندان نفوذ کند.
پس از بلیچینگ چگونه از دندانها مراقبت کنیم؟
هر روز دو مرتبه دندانهای خود را مسواک بزنید و حداقل یک بار نخ دندان بکشید.
دهان خود را با دهانشویه دست کم یک بار در روز شستشو بدهید.
میتوانید یک یا دو بار در هفته از خمیر دندان سفید کننده استفاده کنید.
از خوردن چای، قهوه، نوشابه، سسهای تیره رنگ مانند سس کچاپ و سس سویا و شکلات پرهیز کنید. این نوشیدنیها را میتوانید با نی مصرف کنید تا در تماس با همه دندانها قرار نگیرند.
تا ۲۴ ساعت پس از بلیچینگ، هر خوراکی که باعث لک شدن دندان سفیدتان می شود را نخورید.
از چه غذاهایی بعد از بلیچینگ نمی‌توان استفاده کرد؟
برای ماندگاری و اثر بخشی بلیچینگ، نیاز است یک سری اقدامات انجام دهید یا از انجام برخی کارها اجتناب کنید که در ادامه به آنها می‌پردازیم:
- تا ۲۴ ساعت اول سعی کنید از مواد غذایی با رنگدانه‌های نافذ استفاده نکنید.
- در روزهای بعد از بلیچینگ سعی کنید از مواد غذایی رنگی مثل انواع سس و شکلات استفاده نکنید اما اگر استفاده کردید بلافاصله دندانهایتان را بشویید. استفاده از غذاهایی مثل سیب زمینی پخته، نان سفید، لبنیات و برنج هیچ مانعی ندارد.
- از مصرف نوشیدنی‌هایی که می‌توانند باعث ایجاد لکه روی دندان شوند اجتناب کنید. مانند: نوشابه و قهوه.
- تا ۲۴ ساعت از مصرف انواع میوه‌های رنگی مثل انار و آلبالو اجتناب کنید اما میتوانید از میوه‌هایی مثل سیب و موز استفاده کنید توجه کنید که حتما پوست سیب را بگیرید.
- مصرف نوشیدنیهای بی‌رنگ مثل شیر و آب بعد از بلیچینگ مانعی ندارد
عوارض و مضرات بلیچینگ دندانها چیست؟
این درمان بی خطر در نظر گرفته می شود اما همانند هر درمان دیگری ممکن است برخی عوارض جانبی را تجربه کنید. حساسیت دندان پس از بلیچینگ گاهی اتفاق می افتد که غالبا موقتی بوده و برطرف می شود. اگر حساسیت دندان اذیتتان می کند با محصولات حاوی نیترات پتاسیم و فلورید سدیم ممکن است حساسیت دندان کاهش یابد.
پس از سفید کردن دندانها با بلیچینگ ممکن است لثه تحریک و اذیت شود.
علت آن تماس مواد سفید کننده با لثه است به همین علت دندانپزشک با دقت تمامی سطح لثه را با مالیدن ژل مخصوصی، محافظت می کند.
این وضعیت خود به خود بهبود می یابد.پس بهتر است این درمان بصورت مستمر و مداوم پس از هر تغییر رنگی انجام نشود تا دندان ها حساسیت دندان به حالت نرمال بازگردد تا مجدد بتوانید از این درمان استفاده کنید.
هزینه ی سفید کردن دندان با بلیچینگ چقدر است ؟
قیمت بلیچینگ دندان بر اساس مواد مورد استفاده و برندهای آنها متفاوت است همچنین قیمت آن در مطب و خانه نیز تغییر می کند.
اگر در خانه بخواهید بلیچینگ انجام دهید باید ابتدا توسط دندانپزشک یک قالب تری ساخته شود و همچنین چند مرتبه بلیچینگ را تکرار کنید که این امر باعث افزایش هزینه ی آن می شود.
اما در مطب دندانپزشکی بدون نیاز به قالب با دوز بالاتر در یک جلسه انجام می شود.
همچنین بلیچینگ به دو روش آفیس بلیچینگ و هوم بلیچینگ انجام می شود که قیمت هر کدام متفاوت است.
سوالات متداول قبل از درمان:
۱. با بلیچینگ دندانها چقدر سفید می شوند؟
به طور کلی هر چه مدت زمانی که ژل سفید کننده در تماس با دندانهایتان قرار دارد بیشتر باشد و هر چه درصد پروکسید آن بالاتر باشد، دندانهایتان سفیدتر می شود. با این حال اگر از ژل سفید کننده با غلظت بالا استفاده شود مدت زمان کوتاهتری باید در تماس با دندانها بماند.
هر چه مدت بیشتری طول بکشد، دندانها بیشتر آب خود را از دست می دهند و حساسیت دندان بیشتر می شود.
با بلیچینگ دندانها را حداکثر سه تا هشت درجه میتوان سفیدتر کرد.
بلیچینگ فوری دندان
اخیرا یک روش جدید در زمینه سفیدی دندان ارائه شده است که به پاور بلیچینگ (بلیچینگ قوی) معروف است و در ایران از آن به عنوان بلیچینگ فوری دندان یاد می‌شود. این روش درواقع از پراکسید هیدوروژن بسیار غلیظ استفاده می‌کند و دندانهای شما فقط در یک جلسه کاملا سفید می‌شود اما توجه کنید که روشهای کوتاه مدت ماندگاری کمتری هم دارند و ممکن است شما دوباره ناچار شوید که آن را تکرار کنید.
۲. سفید کردن دندانها با بلیچینگ بهتر است یا لمینت و باندینگ؟
هر روشی معایب و مزایایی دارد و بسته به شرایط شما روش مناسب متفاوت است.
سفید کردن دندانها با بلیچینگ روشی بسیار ارزانتر و مقرون به صرفه تر از روشهای دیگر است. علاوه بر این، این روش غیر تهاجمی است و آسیبی به دندانها وارد نمی کند بلکه فقط لکه های دندان را پاک می کند.
اما در روشهای دیگر ممکن است دندان کمی دستکاری شود. اگر می خواهید همه دندانهایتان سفید شوند، هزینه لمینت و باندینگ کامپوزیت بسیار بیشتر خواهد شد.
با این حال توجه داشته باشید در بلیچینگ محدودیتهایی وجود دارد و همه انواع لکه دندان از بین نمی روند.
بسیاری از انواع لکه های دندان عمیق هستند و نمی توان آنها را با بلیچینگ برطرف کرد. نکته دیگری که باید مد نظر داشته باشید، دوام و طول عمر نتایج است.
در بلیچینگ، دندانها نهایتا نه ماه تا یک سال درخشندگی و سفیدی خود را حفظ می کنند در حالی که عمر لمینت و کامپوزیت خیلی بیشتر است.
بلیچینگ فقط دندانهایتان را سفیدتر می کند اما اگر دندانهایتان مشکلات دیگری مانند فاصله بین دندانها، کجی یا چرخش، کوتاهی، بدشکلی ، ترک یا لب پر شدگی و مشکلاتی از این قبیل داشته باشند با لمینت میتوانید همه این مشکلات را بدون هزینه اضافی، اصلاح کنید.
۳. سفیدی دندانها پس از درمان چقدر دوام دارد؟
تقریبا نیمی از کسانی که بلیچینگ کرده اند، ۹ تا ۱۲ ماه از نتیجه آن بهره مند می شوند.
با این حال کمی تغییر رنگ دندانها اتفاقی اجتناب ناپذیر است. در بیشتر بیمارانی که بهداشت دهان را خوب رعایت کرده اند، تا دو یا حتی سه سال سفیدی دندانها حفظ می شود.
۴. لاک سفید کننده دندان بهتر است یا بلیچینگ ؟
لاک سفید کننده دندان و انواع دیگر سفید کننده ها که در داروخانه ها عرضه می شوند، درصد بسیار پایینتری از پراکسید هیدروژن را دارا هستند.
بنابراین، سفید کردن دندانها به صورت تاخیری انجام می پذیرد.
ضمنا این مواد چون بدون هیچ محافظی در دهان رها می شوند و کنترلی روی آنها نیست بنابراین با بزاق شسته شده و بلعیده می شوند که این مورد نیز میتواند صدمات جدی به بدن فرد وارد کند.
ضمنا این مواد غالبا حاوی ساخارین هستند که هر چند برای دندانها مضر نیست، اما سرطان زایی آن مدتهاست به اثبات رسیده و استفاده از آن در آمریکا ممنوع می باشد.
۵. تفاوت بلیچینگ با جرمگیری دندان چیست ؟
بلیچینگ و جرمگیری دندان روش های سفید کردن دندان هستند ولی تفاوت هایی با هم دارند.
در واقع جرمگیری که با نام اولتراسونیک نیز شناخته می شود یک روش درمانی برای از بین بردن رسوبات دندان، بوی بد دهان، بدرنگی و باکتری ها و میکروب ها است.
در جرمگیری تمام پلاک هایی که در بین دندان ها و زیر لثه ها جمع شده اند از بین می رود و همین امر باعث سفیدتر شدن دندان می شود.
اما سفید کردن دندان با بلیچینگ یک روش زیبایی است و فقط برای از بین بردن رنگدانه ها و لکه های روی دندان که به مرور زمان بوجود آمده اند استفاده می شود.
بلیچینگ نسبت به روش های زیبایی و سفید کردن دندان، بهترین و کم آسیب ترین است.
۶. آیا برای کودکان می توان بلیچینگ دندان انجام داد ؟
در هر سنی می توان از مواد سفید کننده دندان استفاده کرد اما بهتر است قبل از ۱۸ سالگی این کار انجام نشود زیرا قبل از آن عاج دندان و مینای دندان به طور کامل رشد نیافته اند و حساسیت دندان ها و لثه ها بیشتر است.
همچنین دندان های شیری به ژل ها و مواد سفید کننده پاسخ خوبی نمی دهند.
همچنین افرادی که پر کردگی دارند با سفید کردن دندان ها، پر کردگی ها تغییر رنگ نمی دهند و دندان ها دو رنگ می شود یعنی دندان ها سفید می شوند و پر کردگی ها به همان رنگ قبلی باقی می مانند.
به طور کلی افرادی می توانند دندان های خود را با بلیچینگ سفید کنند که دندان هایی قوی و ضخامت بالای مینا داشته باشند.
نکات مهم در بلیچینگ دندان
اگر علاقه مند به بلیچینگ دندان هستید، باید با دندانپزشک خود صحبت کنید تا ببینید که آیا این روش برای شما مناسب است یا خیر.
دندانپزشک شما می تواند به شما کمک کند تا تصمیم بگیرید که کدام روش بلیچینگ دندان برای شما بهترین است و عوارض جانبی احتمالی را درک کنید.
در اینجا برخی از نکات مهم برای سفید کردن دندان آورده شده است:
- قبل از انجام بلیچینگ دندان، با دندانپزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که این روش برای شما مناسب است.
- اگر دندان های حساسی دارید، قبل از انجام بلیچینگ دندان با دندانپزشک خود صحبت کنید.
- از بلیچینگ دندان در دوران بارداری یا شیردهی خودداری کنید.
- دستورالعمل های دندانپزشک خود را برای استفاده از ژل سفید کننده دنبال کنید.
- از استفاده بیش از حد از ژل سفید کننده خودداری کنید.
- پس از استفاده از ژل سفید کننده، دهان خود را با آب بشویید.
- از خوردن و نوشیدن غذاها و نوشیدنی های رنگی به مدت چند ساعت پس از استفاده از ژل سفید کننده خودداری کنید.
