ابزار دندانپزشکی چیست؟
هر شغل و تخصصی هدف مشخصی را دنبال می‌کند و برای انجام وظایف خود و رسیدن به اهداف تعیین شده نیازمند ابزار و وسایلی است که بتواند با بهترین کیفیت ممکن کار خود را انجام دهد.
دندانپزشکی علاوه بر این که یک رشته تخصصی و علمی است یک نوع هنر نیز محسوب می‌شود و دندانپزشک برای خلق اثر هنری خود نیاز به ابزارآلات بسیار دقیق و ظریفی دارد.
این ظرافت به‌گونه‌ای است که برخی از وسایل دندانپزشکی مانند فرزها حتی از قلموهای یک نقاش نیز باریک‌تر هستند؛ بنابراین ظرافت کاری در دندانپزشکی و همچنین در نظر گرفتن راحتی بیماران سبب شده که وسایل دندانپزشکی همواره در حال تکوین و تکامل باشند تا بتوانند بهترین اثرگذاری ممکن را داشته باشند.
علم دندانپزشکی یکی از قدیمی‌ترین علوم کاربردی است که قدمتی برابر با حیات انسان خردمند بر روی زمین دارد.
طبیعتاً همه انسان‌ها از آغاز با مشکلات دهان و دندان دسته و پنجه نرم می‌کرده‌اند و کشیدن دندان‌ها لق و آسیب دیده یکی عمده‌ترین این مشکلات بوده است.
انسان خردمند به مرور زمان فهمید که کشیدن دندان‌ها با ابزاری مثل الیاف درختان و نخ و پارچه می‌تواند با کمترین آسیب او را به هدف خود برساند؛
بنابراین از همین‌جا بود که استفاده از ابزار دندانپزشکی آغاز گردید. بنا بر اسنادی که به دست آمده انسان‌ها از ۲۵۰۰۰ سال قبل با مشکلات دندان آشنا بوده‌اند و درصدد رفع این مشکلات برآمده‌اند.
اولین ابزارآلات نوین دندانپزشکی پس از انقلاب صنعتی در اروپا در ۱۷۲۸ پدید آمدند که وسایل به‌منظور کشیدن دندان بودند.
تکامل نهایی این وسایل تا ۱۸۴۰ به طول انجامید و در نهایت روش‌هایی امن به‌منظور انجام این کار تدوین و به دوستداران دندانپزشکی تدریس گردید.
از آن زمان تاکنون وسایل دندانپزشکی دستخوش تغییرات شگرفی شده‌اند به‌گونه‌ای که کمتر مشکل دهان و دندان است که ابزارآلات دندانپزشکی توانایی دسترسی و درمان آن را نداشته باشند.
در ادامه با نام برخی تجهیزات دندانپزشکی آشنا خواهیم شد.
در این مقاله سعی بر آن شده توضیحات مختصری جهت آشنایی ابزارهای معاینه دندانپزشکی داده شود.
ابزار دستی: ابزار دستی از سه قسمت متصل به هم دسته ،تیغه و تنه تشکیل شده است.
قسمت تنه، قسمت های تیغه و دسته را به هم متصل می کند.
به طور کلی ابزار دستی عبارتند از:
آینه دندانپزشکی:
برای کنار زدن گونه، زبان، انعکاس نور و دیدن قسمت هایی که به طور مستقیم دیده نمی شود استفاده می شود.
پنس دندانپزشکی:
با زوایا و نوک های متفاوت برای برداشتن وسایل و گرفتن پنبه و رول پنبه کاربرد دارد.
سوند دندانپزشکی:
اندازه ها و فرم های مختلفی دارد و برای پیدا کردن پوسیدگی و امتحان سلامت و سختی دندان استفاده می شود.
سوند مدرج برای معاینه لثه و بررسی عمق پاکت پریودنتال کاربرد دارد. سوند،آینه و پنس جزء وسایل معاینه هستند.
اسپاتول دندانپزشکی:
اسپاتول های انواع مختلفی دارند اعم از اسپاتول دهانی، اسپاتول محکمه، اسپاتول پلاستیکی، اسپاتول همزن آلژینات، اسپاتول همزن کامپوزیت، اسپاتول موم ناودانی در اشکال و اندازه های مختلف برای مخلوط کردن، پرکردن و فرم دادن مواد پلاستیکی، سیمان ها و …به کار می رود.
برای کار کردن با مواد ترموپلاستیک مثل موم باید اندکی تیغه اسپاتول را گرم کنیم البته برای این کار بهتر است اسپاتول مخصوص داشته باشیم معمولا از جنس شیشه است.
اکسکاواتور دندانپزشکی:
برای تراشیدن و برداشتن عاج نرم به کار می رود.
چیزل دندانپزشکی:
دو نوع راست و زاویه دار آن برای تراش دادن مینای بدن محافظ عاج و همچنین قرار دادن لبه های مینا و عاج به کار می رود.
کندانس دندانپزشکی:
برای فشردن و متراکم کردن مواد پرکننده بخصوص آمالگام استفاده می شود.
ابزارهای معاینه دندانپزشکی
هاچت وهو دندانپزشکی:
شبیه چیزل بوده ولی با تیغه ای کوچکتر و تیزتر وبرای ایجاد سطوح مسطح و هموار از آنها استفاده می شود.
کارور دندانپزشکی:
کارور وسیله دارای تیغه ای نسبتاً تیز هستند که به اشکال مختلف درست شده اند و برای فرم دادن آمالگام و رزین کامپوزیت بعد از قرار دهی در حفره تراش خورده استفاده می شود.
کارورها معمولا biangled ،double-end هستند که سرها، بول داده شده یا لبه چاقویی دارند.
عمومی ترین کارورهای مورد استفاده، کارور هولن باخ، وکارور کلوئید دیسکوئید وکارور فراهمز(frahms) می باشند.
ابزارهای معاینه دندانپزشکی
برنیشر دندانپزشکی:
برای صیقل دادن و صاف کردن آمالگام استفاده می شود.
ابزارهای معاینه دندانپزشکی
ابزارهای معاینه دندانپزشکی جز ملزومات اولیه یک مرکز دندانپزشکی می باشد که پس از استفاده برای هر بیمار باید ضدعفونی گردند.
